Dlaczego tak póżno ten post pojawił się na moim blogu? Gorączka u dziecka jest dla mnie bardzo trudnym tematem… Zapewne większość z Was się dziwi, bo przecież praktycznie każdego dnia mam styczność z ludźmi, którzy mają gorączkę oraz prywatnie – bo jestem mamą dwojga małych dzieci, więc powinnam znać ten problem wylot!? Długo omijałam ten temat, bo dobrze wiem, że nie można pokazać wyraźnego schematu postępowań w czasie gorączki, którego rodzic by się wykuł i wiedział jak dokładnie postępować.. Czemu? Otóż ja, w gabinecie lekarskim jako lekarz rodzinny oraz w domu jako mama, również nierzadko mam wątpliwości i tak samo często nie potrafię od razu zdiagnozować przyczyny… Publikuję dzisiejszy post z chęcią stworzenia w Waszej wyobraźni, poglądu na temat schorzeń powodujących wysoką gorączkę u dziecka. Chciałabym pokazać na co zwracać uwagę w zachowaniu malucha, co powinno nas zaniepokoić, a co raczej wskazuje na delikatną chorobę. Oczywiście poruszę najważniejsze i podstawowe zagadnienia, czyli jak obniżać temeraturę, jakie są dostępne prepatary i sposoby obliczania dawki.

Co to jest gorączka i co może wpływać na jej wynik?

W medycynie przyjęto tezę, iż gorączka to 38 st. C. Dzisiaj tę tezę chcę trochę zburzyć, bo owszem możemy taką liczbę przyjąć lecz prawda jest taka, że gorączka to określona temperatura w zależności od miejsca i sposobu pomiaru. Dokładne normy temperatury człowieka podałam w tabelce obok. Pamiętajcie jednak, że na wynik temperatury może wpłynąć kilka czynników:

• wiek – im jesteśmy starsi, tym niżej temperatura spada,
• pory dnia – rano jest niższa zaś wieczorem wyższa,
• przyjmowanie niektórych leków (leczenie hormonalne czy neuroleptyki),
• cykl mensrtuacyjny kobiety.

Czym i gdzie mierzyć temperaturę ciała?

Otóż najdokładniejszy jest pomiar dokonany termometrem rtęciowym. Niestety, ze względów bezpieczeństwa zostały one wycofane ze sprzedaży. Do wyboru jednak mamy pozostałe, tj.:

• termometr cieczowy – dokładny i tani, lecz jego wadą jest długi czas pomiaru;
• termometr elektroniczny dotykowy – w miarę dokładny, tani i szybki w pomiarze;
• termometr elektroniczny bezdotykowy – można dokonać pomiaru na czole lub na skroni – najmniej dokładny, bardzo szybki w pomiarze ale drogi. Są też dostępne bardziej dokładne termometry mierzące na błonie bębenkowej, lecz dużą wadą tych termometrów jest fakt, że kanał słuchowy musi być wyprostowany i oczyszczony z woskowoiny.

          W takim razie gdzie i czym mierzyć gorączkę? Trzeba wziąć pod uwagę wiek dziecka i chęć współpracy. Otóż najmniej dokładne są termometry elektroniczne, mierzące temperaturę na czole, ponieważ pokazują dużą rozbieżność temperatury, tak więc pomimo najszybszego pomiaru przedstawiają najmniej inwazyjne wyniki. Jednakże, gdy dziecko nie chce z nami współpracować to i tak lepiej zmierzyć temperaturę za pomocą takiego termometru niż w ogóle tego nie wykonać. Najlepiej pomiaru dokonać trzykrotnie i wyciągnąć średnią oraz zawsze porównać wynik z temperaturą naszego ciała (oczywiście jak jesteśmy zdrowi). Lepszym rozwiązaniem są termometry, które mierzą temperaturę wewnątrz naszego ciała, ponieważ jest ona wtedy najdokładniejsza. U małych dzieci, do 2 roku życia, najlepiej mierzyć ją w odbycie ale niestety nie zawsze nam się to może udać.

>od urodzenia do 2 lat	-pomiar w odbytnicy -pomiar w okolicy tętnicy skroniowej lub pod pachą (przesiewowy)
>3–5 lat	-pomiar w uchu lub jamie ustnej -pomiar pod pachą lub w okolicy tętnicy skroniowej (przesiewowy) -pomiar w odbytnicy w razie potrzeby weryfikacji
>5 lat	-pomiar w jamie ustnej lub w uchu -pomiar pod pachą, w okolicy tętnicy skroniowej (przesiewowy) -pomiar w odbytnicy w razie potrzeby weryfikacjiŹródło tabelki: mp.pl

Co może nam zaburzać pomiar?

Bardzo ważne jest to, aby od razu po odczytaniu wyniku na termometrze nie panikować, dużo czynników może wpływać na błędny pomiar temperatury:

• Jeśli mierzymy termometrem bezdotykowym (tym przykładanym do czoła) to ważna jest temperatura powietrza! Nigdy nie mierzmy nim w tropikach!
• Zwróćmy rownież uwagę na temperaturę jaka panuje w danej chwili w domu. Dziecko może byc zdrowe, ale przegrzane. Jeśli tak jest to wyjdź z dzieckiem do innego pokoju, przewietrz pomieszczenie, zakręć grzejniki i następnie zmierz ją jeszcze raz.
• Jeśli mierzymy temperaturę w jamie ustnej, nie róbmy tego bezpośrednio po spożyciu gorąch lub zimnych napojów czy pokarmów.
• Źle skalibrowany termometr. Zawsze porównaj temperaturę u dziecka do swojej.
• Przełączenie funcji w termometrze. Pamiętaj o przeczytaniu instrukcji obsługi!

Co jeśli temp ciała dziecka jest za niska?

Nie panikuj, zmierz ją ponownie i jeśli wszystkie czynniki wskazują na prawidłowy pomiar i dobrze działający termometr, ogrzej dziecko: przykryj kocem, podaj ciepłe płynu do picia i zgłoś sie jak najszybciej z dzieckiem do lekarza!

Jaki są objawy towarzyszące gorączce:

1. Dziecko robi się bardzo marudne i nieswoje.

2. Odmawia przyjmowania płynów i pokarmów.

3. W momcie nagłego wysokiego wzrostu temperatury, dzicko ma zimne rączki i nóżki, szkliste oczka a na całej skórze mogą występować widoczne, marmurkowe, czerwone przeparwienia, które pojawiają się tylko przez chwilkę. (Jeśli marmurkowa skóra będzie się utrzymywać to zgłoś sie jak najszybciej do lekarza!).

4. W momencie wzrastania gorączki, dziecko może chwilowo się lekko trząść (tak jakby z zimna).

5. Przy bardzo wysokich gorączkach, u niewielkiej odsetki dzieci, mogą pojawić się drgawki gorączkowe.

Pamiętaj, że wysokość gorączki nie zawsze świadczy o ciężkości choroby.

Przyczyny gorączki (bez innych objawów chorobowych).

O czym może świadczyć brak dodatkowch objawów towarzyszących gorączce? Wszystko zależy oczywiście od wieku dzicka.

• Gorączka trzydniowa (trzydniówka, choroba szósta) dokładniejszy opis kliniczny tej choroby znajdziesz w moim filmie na YouTube tutaj! Dotyczy zawyczaj dzieci w wieku 6m-3lata i osiąga temp. nawet 40 st. C. Brak badań potwierdzających.
• Ząbki? Pamitaj, że przy ząbkowaniu nie ma gorączki!!! To zabobon, może być co najwyżej podwyżona temperatura, jeśli jest gorączka to świadczy o nałożeniu się infekcji z ząbkowaniem. Wiecej w tym temacie na moim kanale Youtube tutaj!
• Grypa u małych dzieci, które nie są wstanie powiedzcić jak sie dokładnie czują, może spowodować podniesienie temperatury nawet do 40 st. C. Szybki test na wirusa grypy lub badanie wirusa ze krwi – wykonywane odpłatnie.
• Bardzo ważne! Zakażenie układu moczowego u dzieci szczególnie nie odpieluchowanych może przebiegać bezobjawowo. Pamiętaj, że przy pobieraniu moczu bardzo ważna jest higiena, umyj dziecko i pobieraj mocz ze środkowego strumienia.
• Szczepienie. Zapytaj lekarza kiedy możesz spodziewać się po szczepieniu gorączki, a kiedy raczej nie będzie ona z nim związana.

Kiedy zgłosić się do lekarza:

1. Niemowlęta w wieku poniżej 3 miesięcy, które mają temperaturę w odbycie wynoszącą 38 st. C lub większą, niezależnie od tego, jak dziecko się zachowuję powinno jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
2. Dzieci w wieku od 3 miesięcy do 3 lat, które mają temperaturę w odbycie wynoszącą 38 st. C lub większą przez ponad trzy dni lub które wyglądają “źle” (np. widoczne rozdrażnienie, odmawowa picia płynów).
3. Dzieci w każdym wieku, u których mierzona temperatura w jamie ustnej, odbytnicy, błonie bębenkowej lub czoło wynosi 40 st. C lub wyższa, lub których temperatura pod pachą wynosi 39,4 st. C lub więcej.
4. Dzieci w każdym wieku, które mają nawracającą gorączkę przez ponad siedem dni, nawet jeśli gorączka trwa tylko kilka godzin. 
5. Dzieci w każdym wieku, które mają gorączkę i mają przewlekły problem medyczny, taki jak choroba serca, rak, toczeń lub anemia sierpowata.
6. Dzieci w każdym wieku z drgawkami gorączkowymi.
7. Kiedy dziecko zachowuje się ineczej niż  wcześniej podczas gorączki. W zachowaniu powniny zwracać uwagę: niechęć do przytulania i ukojenia przez rodzica, apatyczność dziecka, nadmierna snność, problem z wybudzeniem dziecka z drzemki lub zasypianie zaraz po przebudzeniu.
8. Gdy gorączka nie spada po podaniu leków lub spada tylko na chwilę (np. 30 min.).
9. Po spadku temperatury dziecko nie bawi się i jego zachowanie nadal budzi niepokój.
10. Kiedy pojawią się niepokojące dodatkowe objawy m.in.:

• męczący mokry kaszel wybudzający dziecko w nocy, gra skrzydełek nosa, zwiększenie częstotliwości oddechów (tachypnoë):
  >50 oddechów/min, wiek 6-12 mies.
  >40 oddechów/min, wiek >12 mies.
• zmiany na skórze, wybroczyny, które nie bledną pod uciskiem (łatwo to sprawdzić za pomocą uciśnięcia ich przez przezroczytą szklankę tzw. test szklanki) czyraki, ropnie, obrzęki stawów itp;
• sztywność karku, napięte ciemiączko;
• silny ból gardła, małe dziecko nie jest w stanie nam tego zakomunikować, aczkolwiek angina paciorkowcowa bardzo rzadko występuje u dzieci poniżej 3 roku życia.

Schemat postępowania u dziecka z gorączką: (na co zwrócić uwagę przed wizytą u lekarza)

1. Jak najszybciej podaj lek przeciwgorączkowy (lista dostępnych leków niżej). Nie czekaj do wizyty. Lekarz uwierzy Ci w gorączkę dziecka.
2. Podaj dziecku dużą ilość płynów – podczas gorączki może bardzo łatwo dojśc do odwodnienia organizmu.
3. Zwróć uwagę na zachowanie dziecka gdy temperatura SPADA.
4. Rozbierz dziecko i dokładnie obejrzyj całą skórę (łącznie z okolicą pod pieluszką).
5. Jeśli brak jest dodatkowych objawów (wymieniowych powyżej), po podaniu leków temperatura spada, a dziecko w tym okresie nie budzi większych zastrzeżeń, odczekaj 3 doby zanim zgłosisz się do lekarza.

Skrócony schemat postępowania w gorączce:

Leczenie:

1. Rodziaj z podziałem na wiek:

• 0-3mż- Paracetamol
• po 3 mż – możemy zastosować Paracetamol i Ibuprofen

2. Droga podania :

Leki można podać doodbytniczo oraz w postaci syropów doustnych. Czopki (przeciwnie do pojęcia większości społęczeństwa) działają wolniej i trzeba podawać je w większych dawkach. Jeśli jest to możliwe, a dziecko nie ma wymiotów, nie ulewa to leki podajemy doustnie. Pamiętaj aby zawsze obliczać dawkę zgodnie z wagą dziecka. Tabelka na opakowaniu zazwyczaj opiera się na wieku malucha. Możesz z niej skorzystac kiedy nie znasz wagi malucha, lecz nie jest ona dokładna.

3. Wybór preparatu:

Lekiem pierszego wyboru jest Ibuprofen, ze względu na jego właściwości przeciwzapalne. Jeśli jego działanie nie jest jednak wystarczające, możesz podać dodatkowo paracetamol. Na rynku dostępne są preparaty zawierające w składzie obydwa leki jednocześnie. Najlepiej jednak, jeśli zajdzie taka potrzeba jest podawać preparaty na zakładkę tak, aby uniknąć wysokich wzrosów temperatury. Paracetamol z Ibuprofenem podawany na zmianę co 4 godziny. Pamiętaj jednak, żeby nie podawać w taki sposób leków “na zaś” i zawsze oceniaj swoje dziecko.

FILM O GORĄCZE NA YOUTUBE TUTAJ